เรื่องก่อสร้างปฎิสังขร

กิจการของวัดที่ได้ปรับปรุงก่อสร้างปฏิสังขรณ์ และกิจการด้านอื่น ๆ ของวัดตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๘๙ เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน มีดังนี้

  • ๑. ได้บูรณปฏิสังขรณ์กุฏิที่ชำรุดทรุดโทรมทั่วไปในวัด ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อยอยู่อาศัยได้จำนวนหลายหลัง
  • ๒. รื้อหอฉันประจำคณะ ๑ คณะ ๓ และคณะ ๔ ปลูกใหม่รวม ๓ หลัง
  • ๓. ได้ปฏิสังขรณ์หอกลอง หอระฆัง ซุ้มมหาสีมา ๔ มุมวัด
  • ๔. ปฏิสังขรณ์กำแพงรอบวัด และกำแพงส่วนใหญ่ทั่วไปที่ชำรุดทรุดโทรมให้อยู่ในสภาพดี
  • ๕. ปูพื้นลานรอบพระอุโบสถ และปฏิสังขรณ์กำแพงแก้วรอบพระอุโบสถ และทำถนนรอบพระอุโบสถ
  • ๖. ปูพื้นกระเบื้องตามคณะต่าง ๆ ใหม่ และบูรณปฏิสังขรณ์ที่ชำรุดทรุดโทรมให้มีสภาพดีขึ้น
  • ๗. ทำปูนที่เสาและผนังวิหารคดที่ชำรุดทรุดโทรมให้มีสภาพดีขึ้น
  • ๘. เทพื้นคอนกรีตระหว่างคณะ ๑ กับคณะ ๒ กับ คณะ ๓ และบริเวณหน้ากุฏิแถวนอกคณะ ๑ คณะ ๓ และปูพื้นกระเบื้องที่ลาน พระเจดีย์มอญใหม่
  • ๙. ทำถนนคอนกรีตที่ลานหน้าวัด จากศาลาจัตุรมุขจนถึงถนนกรุงเกษม ๑ สาย
  • ๑๐. สร้างบ่อน้ำประจำคณะ ๖ บ่อ
  • ๑๑. ปิดทองลายรดน้ำบานประตู หน้าต่าง พระอุโบสถ และพระวิหารทั้งหมด พร้อมทั้งซุ้มด้วย
  • ๑๒. ประดับหน้าบันพระอุโบสถและวิหารด้วยกระเบื้องโมเสสสีทอง
  • ๑๓. เปลี่ยนกระเบื้องหลังคาวิหารคดทั้งหมดเป็นกระเบื้องเคลือบสี
  • ๑๔. มีผู้ศรัทธาสร้างกุฏิเป็นตึก ๒ ชั้น จำนวน ๒ หลัง
  • ๑๕. บูรณปฏิสังขรณ์ศาลาจัตุรมุขหน้าพระวิหาร ๑ หลัง
  • ๑๖. ทำกำแพงรั้วกันหน้าวัดขนานกับถนนกรุงเกษมก่ออิฐฉาบปูนครึ่งหนึ่งใช้เหล็กครึ่งหนึ่ง
  • ๑๗. บูรณปฏิสังขรณ์พระเจดีย์องค์ใหญ่ โดยประดับด้วยกระเบื้องโมเสสสีทองทั้งองค์ สิ้นค่าใช้จ่ายประมาณ ๗๐๐,๐๐๐.๐๐ บาท (เจ็ดแสนบาทเศษ)
  • ๑๘. รื้อศาลาข้างพระอุโบสถ ๒ หลัง ดัดแปลงเป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรมชั้นเดียว มุงกระเบื้องเคลือบสี เฉพาะหลังด้านซ้ายพระอุโบสถ สิ้น  ค่าใช้จ่ายประมาณ ๑๕๗,๐๐๐.๐๐ บาท (หนึ่งแสนห้าหมื่นเจ็ดพันบาทเศษ)
  • ๑๙. ปูพื้นหินที่ลานหน้าพระวิหาร
  • ๒๐. ซ่อมแซมถนนในวัดทุกสายให้มีสภาพเรียบร้อย

การบูรณปฏิสังขรณ์และการก่อสร้างดังกล่าวมานี้ ได้อาศัยทุนที่เกิดจากผลประโยชน์ของวัดเป็นส่วนใหญ่ และจากผู้บริจาคเป็นรายบ้าง เช่น

  • ๑. คุณหญิงละม่อม นิกรกิตติการ ปฏิสังขรณ์กุฏิใหม่คณะ ๔ หนึ่งหลังและทำถนนรอบพระอุโบสถ
  • ๒. คุณนายพร้อม ได้บูรณะกุฏิข้างพระอุโบสถ ๑ หลัง
  • ๓. บริษัทแชฟ้า จำกัด ทำถนนคอนกรีตที่ลานหน้าวัดสายกลาง ๑ สาย
  • ๔. ม.จ. ธัญญลักษณ์ ม.จ. หญิง รัชชมาลีนี สุขสวัสดิ์ และ ม.จ. ประสมสวัสดิ์ สุขสวัสดิ์ ทรงปฏิสังขรณ์กุฏิ ๒ ชั้น ที่คณะ ๑ แถวนอก ๑ หลัง
  • ๕. คุณหญิงโชฎึกราชเศรษฐี ( เพิ่ม เลาหเศรษฐี ) สร้างกุฏิเป็นตึก ๒ ชั้น ๑ หลัง
  • ๖. คุณหญิงถนอม พิพากษาสัตยาธิปตัย สร้างกุฏิเป็นตึก ๒ ชั้น ๑ หลัง
  • ๗. นายชำนาญ ยุวบูรณ์ และคุณหญิง ปฏิสังขรณ์ปิดทองลายรดน้ำประตูพระวิหาร ๒ ประตู
  • ๘. พลตรีวิเชียร สุตันตานนท์ และคุณหญิง ปฏิสังขรณ์ปิดทองลายรดน้ำประตูพระวิหารประตูกลางด้านหน้า ๑ ประตู
  • ๙. อุบาสิกา หลิน ร.อ. สุข พะวงศ์ผล ครูภาวิบูรย์ หิรัญประดิษฐ์ ปฏิสังขรณ์ปิดทองลายรดน้ำประตูพระวิหาร ๑ ประตู
  • ๑๐. คณะอุบาสกอุบาสิกาที่ฟังเทศน์ในพระวิหาร ปฏิสังขรณ์ปิดทองลายรดน้ำประตูพระวิหาร ๑ ประตู
  • ๑๑. นายเก็บ ม่วงสมัย พร้อมด้วยคณะ ได้ถวายนาฬิกาเรือนใหญ่ไว้ประจำพระอุโบสถ ๑ เรือน
  • ๑๒. คุณระทวย และคุณทวี หนุนภักดี ได้เทพื้นคอนกรีตหน้าโรงเรียนสาลักษณาลัย ถวายโต๊ะหมู่ ๗ และโต๊ะหมู่ ๙ พร้อมเครื่องตั้ง พระพุทธรูป ๑ องค์ และอาสนสงฆ์
  • ๑๓. นายทองเริ่ม นางแก้ว เนตรหนู ได้บูรณะถนนทั้งสองข้างพระอุโบสถพร้อมทั้งเทพื้นคอนกรีตข้างคณะ ๓
  • ๑๔. น.ส. สุกัญญา สถิตยุทธการ ได้สร้างศาลาข้างพระอุโบสถ ๑ หลัง โดยรื้อศาลาโรงเก่าที่ทรุดโทรมใช้การไม่ได้ สร้างขึ้นให้สูง ทำพื้นหินขัด  ก่อฝาผนังมีประตูหน้าต่าง มุงด้วยกระเบื้องเคลือบสี ส่วนรูปทรงรักษาแบบเดิมไว้ใช้เป็นโรงเรียนปริยัติธรรมให้ชื่อว่า ศาลาสถิตยุทธการ  เพื่ออุทิศกุศลแด่ พลเอก หลวงสถิตยุทธการ ค่าใช้จ่ายรวมทั้งค่าก่อสร้างและเครื่องอุปกรณ์เครื่องใช้ทั้งสิ้น ๒๒๐,๖๐๐.๐๐ บาท  (สองแสนสองหมื่นหกร้อยบาทถ้วย) เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๓
  • ๑๕. ทางวัดได้รื้อศาลาเก่าอีกด้านหนึ่ง ของพระอุโบสถ ซึ่งมีรูปทรงเหมือนกันกับศาลาสถิตยุทธการ เป็นแต่เครื่องอุปกรณ์ภายในต่างกัน ใช้ทุนของ  วัดรวมกับทุนบูรณะวัดจากรัฐบาล ๒๐,๐๐๐.๐๐ บาท (สองหมื่นบาทถ้วน) รวมค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น ๑๖๗,๘๙๐.๒๐ บาท  (หนึ่งแสนหกหมื่นเจ็ดพันแปดร้อยเก้าสิบบาทยี่สิบสตางค์) ใช้เป็นสำนักงานห้องสมุดของโรงเรียนพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ของวัด เมื่อ พ.ศ.  ๒๕๑๔

นอกจากนี้ ยังมีผู้ที่ได้บริจาคสมทบช่วยในการปฏิสังขรณ์และสร้างถาวรวัตถุให้แก่วัดโดยที่ไม่ได้ออกนามมา ณ ที่นี้อีกเป็นจำนวนมาก

  • ๑๖. ในปี ๒๕๒๔... คุณเถลิง เหล่าจินดา และบุตรธิดา ได้สร้างตึกสุมาลีอนุสรณ์ เพื่อถวายเป็นที่อยู่ประจำหรือสำหรับต้อนรับพระอาคันตุกะของ  เจ้าประคุณสมเด็จพระวันรัตในเขตคณะ ๔ ทางด้านหน้า เป็นตึกทรงไทย ๒ ชั้น สิ้นเงินการก่อสร้างทั้งสิ้น ๑,๑๖๐,๐๐๐ บาท (หนึ่งล้านหนึ่ง  แสนหกหมื่นบาท) ในการก่อสร้างครั้งนี้ ได้มีท่านเจ้าคุณพระปัญญาวิสุทธิโมลี (ไพรัช โชติโก ป.ธ. ๔) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดโสมนัสวิหาร  ในสมัยที่ยังเป็นพระครูปลัดสัมพิพัฒนสุตาจารย์ เป็นผู้ติดต่อประสานงานและควบคุมในการก่อสร้างจนสำเร็จ
  • ๑๗. รื้อหอฉันในเขตคณะ ๒ สร้างเป็นกุฏิใหม่ ๒ ชั้น ๆ ละ ๒ ห้อง ขนาด กว้าง ยาว ๑๒ x ๖ เมตร โดยพระกิตติวรประสาธน์ (อิ่ม อรินฺทโม ป.ธ.  ๕) เป็นผู้ดำเนินการในการก่อสร้าง โดยไม่ต้องใช้ทุนของวัด สิ้นค่าก่อสร้างทั้งหมดประมาณ ๕๗๖,๓๐๐ บาท (ห้าแสนเจ็ดหมื่นหกพัน  สามร้อยบาท) โดยสร้างเสร็จในปี ๒๕๒๙
  • ๑๘. ซ่อมโรงเรียนปริยัติธรรมสาลักษณาลัย ซึ่งเดิมเป็นโรงเรียนมัธยมสายสามัญของกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อทางการย้ายโรงเรียนนี้ไปอยู่  วัดราชาธิวาสในราวปี ๒๔๘๐ แล้ว อาคารนี้ก็ได้ใช้เป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรมของทางวัด และต่อมาทางวัดได้อนุญาตให้ทางฌาปนสถาน  กองทัพบกใช้เป็นที่ตั้งศพบำเพ็ญกุศลด้วย แต่ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๒๙ ทางวัดได้จัดการซ่อมใหม่ทั้งหลัง โดยพระปัญญาวิสุทธิโมลี  ในสมัยที่ยังเป็นพระครูปลัดสัมพิพัฒนสุตาจารย์ เป็นผู้ควบคุมในการซ่อมใหญ่ ครั้งนี้สิ้นเงินในการนี้ทั้งหมด ๓๔๖,๖๑๙ บาท  (สามแสนสี่หมื่นหกพันหกร้อยสิบเก้าบาท) แต่ได้ใช้ทุนวัดไปประมาณ ๑ แสนบาทเท่านั้น นอกนั้นได้จากการบริจาคของผู้มีจิตศรัทธา
  • ๑๙. ทำลูกกรงหน้าต่างพระวิหาร ๑๒ ช่อง เป็นเงิน ๖๖,๖๐๐ บาท (หกหมื่นหกหันหกร้อยบาท) ในปี ๒๕๒๙
  • ๒๐. ทำลูกกรงเหล็กหน้าต่างพระอุโบสถ ๑๐ ช่อง สิ้นเงิน ๒๗,๐๐๐ บาท (สองหมื่นเจ็ดพันบาท) ในปี ๒๕๒๙
  • ๒๑. ในปี ๒๕๓๐ ทางวัดได้เปิดอบรมกรรมฐานหลักสูตร ๗ วัน รุ่นแรกขึ้นในเดือนมกราคม ในการเปิดอบรมครั้งนี้ได้มีผู้บริจาคสิ่งของ  และการก่อสร้าง ดังนี้
    • (๑) สร้างห้องน้ำและห้องส้วมข้างหลังหอไตรด้านข้างคณะ ๕ ทั้งหมด ๘ ห้อง (เป็นห้องน้ำ ๒ ห้อง อีก ๖ ห้องเป็นห้องส้วม) เพื่อผู้เข้าฝึกอบรมกรรมฐานใช้โดยเฉพาะสิ้นเงินในการก่อสร้างทั้งหมด ๑๔๗,๒๕๐ บาท  (หนึ่งแสนสี่หมื่นเจ็ดพันสองร้อยห้าสิบบาท) โดยคณะศิษย์กรรมฐานวัดโสมนัสวิหารได้ร่วมกันบริจาคทั้งหมด
    • (๒) สร้างพรมถวายวัดไว้ประจำในวิหารคดเพื่อนั่งสมาธิโดยตรง เป็นพรมใหญ่สีแดง จำนวน ๕ ผืน  โดยท่านผู้มีจิตศรัทธาร่วมกับศิษย์กรรมฐานบริจาคเป็นเงินทั้งสิ้น ๓๕,๐๐๐ บาท (สามหมื่นห้าพันบาท)
    • (๓) พระศรีวิสุทธิกวีบริจาคตู้ลำโพงใหญ่สำหรับใช้ในกิจการต่าง ๆ ของวัด และโดยเฉพาะในการอบรมกรรมฐานในพระวิหารคด ๒ ตัว  ราคา ๑๐,๐๐๐ บาท (หนึ่งหมื่นบาท)
  • ๒๒. คณะศิษย์กรรมฐานได้ต่อเติมกุฏิข้างพระอุโบสถ สร้างห้องน้ำ และห้องส้วมรวมทั้งปรับปรุงพื้นบริเวณกุฏินี้ทั้งหมด และซ่อมแซมปรับปรุง  กุฏิด้านมุมพระอุโบสถบางส่วน สิ้นเงินในการก่อสร้างทั้งสิ้นประมาณ ๒๕๐,๐๐๐ บาท (สองแสนห้าหมื่นบาท)
  • ๒๓. การก่อสร้างตึกสมเด็จ ๘๐ ปี เป็นตึก ๒ ชั้น ทรงไทย เพื่อเป็นที่ระลึกในการที่เจ้าพระคุณสมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺมเถระ) มีอายุได้ ๘๐  ปี ในปี ๒๕๓๐ โดยพระกิตติวรประสาธน์ เป็นผู้ดำเนินการในการจัดหาทุนและควบคุมในการก่อสร้าง เป็นตึกขนาด ๘x๓๒ เมตร  โดยสร้างทางด้านหลังคณะ ๖ เป็นตึกที่สวยงามและเด่นหลังหนึ่งในวัดโสมนัสวิหาร สิ้นทุนในการก่อสร้างประมาณ ๓,๕๐๐,๐๐๐ บาท  (สามล้านห้าแสนบาท) โดยกำหนดเสร็จเรียบร้อยในเดือนพฤศจิกายน ๒๕๓๑